Η επιβάρυνση επιβάλλεται σε συντάξεις από 1.400 ευρώ και άνω και πλέον με τις αυξήσεις που θα προκύψουν θα αναπροσαρμοστούν οι αποδοχές τους. Τα δύο σενάρια που εξετάζει το υπουργείο Εργασίας.
Τον Σεπτέμβριο αναμένεται να ξεκινήσει ο διάλογος για την αναμόρφωση της κλίμακας Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), που επιβάλλεται σε συνταξιούχους με μηνιαίες αποδοχές άνω των 1.400 ευρώ για κύρια σύνταξη και 300 ευρώ για επικουρική, με στόχο τη μείωσή της. Η επιβάρυνση αφορά περισσότερους από 1 εκατομμύριο συνταξιούχους.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης επεξεργάζεται δύο σενάρια, τα οποία θα παρουσιάσει στο οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να ληφθεί η βέλτιστη απόφαση για τους συνταξιούχους, ανάλογα πάντα με τα δημοσιονομικά περιθώρια του Προϋπολογισμού. Συγκεκριμένα, εξετάζεται δικαιότερη κατανομή και μείωση της ΕΑΣ σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, τόσο στις κύριες όσο και στις επικουρικές συντάξεις.
Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η νέα ΕΑΣ να τεθεί σε εφαρμογή το 2025, προκειμένου να μην απορροφήσει και τη νέα αύξηση των συντάξεων το 2025, όπως έγινε το 2024.
Η μείωση της ΕΑΣ είναι επιβεβλημένη, καθώς ο μηχανισμός με τον οποίο υπολογίζεται καταλήγει όχι μόνον να περιορίζει ή και να μηδενίζει τις αυξήσεις στις συντάξεις (εν προκειμένω το 3% της αύξησης για το 2024 να γίνεται 0%), αλλά οδηγεί ακόμη και σε πραγματική μείωση της σύνταξης, με αποτέλεσμα οι συνταξιούχοι να παίρνουν λιγότερα από αυτά που έπαιρναν πριν από την αύξηση!
Σε πολλές περιπτώσεις, οι συνταξιούχοι που πήραν αύξηση 3% βρέθηκαν είτε με τα ίδια χρήματα στον τραπεζικό λογαριασμό τους, καθώς η αύξηση μηδενίστηκε από την ΕΑΣ, είτε και με μικρότερη σύνταξη επειδή με την αύξηση άλλαξαν κλίμακα, πλήρωσαν μεγαλύτερη ΕΑΣ και τελικά έλαβαν μικρότερη σύνταξη.
Η ενδεχομένη κατάργηση της κράτησης από τις επικουρικές συντάξεις θα οδηγήσει σε αύξηση από 10 έως και 71 ευρώ τον μήνα ή από 120 ευρώ έως 852 ευρώ τον χρόνο για περίπου 400.000 παλαιούς αλλά και νέους συνταξιούχους (μετά την 1η/1/2015), οι οποίοι λαμβάνουν αρχική μεικτή επικουρική σύνταξη άνω των 300 ευρώ, στην οποία επιβάλλονται οι κρατήσεις ΕΑΣ με ποσοστά από 3% ως 10%.
Ποιοι και πότε θα ωφεληθούν
Η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων επιβάλλεται σε περίπου 1 εκατ. συνταξιούχους του Δημοσίου, του ΙΚΑ, Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, του ΕΤΑΑ και ΝΑΤ, με κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ. Οι 600.000 είναι παλαιοί συνταξιούχοι πριν από το 2016, με επανυπολογισμένες συντάξεις. Η ΕΑΣ επιβάλλεται στην εθνική και στην ανταποδοτική σύνταξη. Η προσωπική διαφορά μένει εκτός ΕΑΣ. Αν μειωθεί η ΕΑΣ, οι παλαιοί συνταξιούχοι θα έχουν αύξηση στην αρχική τους σύνταξη και η αύξηση αυτή θα περάσει στην τσέπη τους ως μεγαλύτερη προσωπική διαφορά και σταδιακά θα μειώνεται με την αύξηση των συντάξεων.
Το κέρδος από τη μείωση της ΕΑΣ για τους παλαιούς συνταξιούχους θα είναι η έμμεση αύξηση σύνταξης λόγω μεγαλύτερης προσωπικής διαφοράς. Μια αύξηση των 25 ευρώ, για παράδειγμα, από τη μείωση της ΕΑΣ θα προστεθεί στην προσωπική διαφορά, αλλά θα απομακρύνει τις πραγματικές αυξήσεις, που θα δίδονται μεν κάθε χρόνο, αλλά θα συμψηφίζονται με την προσωπική διαφορά. Ουσιαστικά, οι παλαιοί συνταξιούχοι θα δουν αύξηση σύνταξης με μικρότερη ΕΑΣ, αλλά θα περιμένουν λίγο παραπάνω για να μηδενίσουν την προσωπική τους διαφορά. Οι υπόλοιποι 400.000 νέοι συνταξιούχοι, από τον Μάιο του 2016 και μετά, θα δουν άμεσα την αύξηση, καθώς η πλειονότητα δεν έχει προσωπική διαφορά, οπότε οι αλλαγές θα περάσουν κατευθείαν στο καταβαλλόμενο ποσό.
Οι εισηγήσεις
Σύμφωνα με τις εισηγήσεις που βρίσκονται στο τραπέζι:
– Στο πρώτο σενάριο εξετάζεται η αλλαγή της αρχιτεκτονικής της ΕΑΣ, ώστε αυτή να μην επιβάλλεται από το «πρώτο ευρώ», αλλά μόνο στο ποσό που υπερβαίνει το πλαφόν κάθε κλιμακίου, όπως δηλαδή ακριβώς συμβαίνει και με τους συντελεστές στη φορολογία εισοδήματος. Για παράδειγμα, σύνταξη 1.500 ευρώ έχει σήμερα ΕΑΣ 3%, η οποία επιβάλλεται σε όλο το ποσό και είναι 45 ευρώ. Αν όμως επιβάλλεται μόνο στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400 ευρώ, δηλαδή στα 100 ευρώ με έναν κάπως αυξημένο συντελεστή, π.χ. 10%, τότε το ποσό της εισφοράς μειώνεται, για παράδειγμα, στα 10 ευρώ.
– Το δεύτερο σενάριο προβλέπει μείωση των συντελεστών της ΕΑΣ από το δεύτερο κλιμάκιο και πάνω. Η λογική σε αυτό το σενάριο είναι πως με το ισχύον σύστημα ο συντελεστής διπλασιάζεται από το πρώτο στο δεύτερο κλιμάκιο, δηλαδή αυξάνεται απότομα από το 3% στο 6%. Η προωθούμενη ρύθμιση προβλέπει αναλογικότερο τρόπο μετάβασης από κλιμάκιο σε κλιμάκιο, ώστε η περικοπή να είναι πιο δίκαιη.
Ειδικότερα, οι νέοι συντελεστές ΕΑΣ τους οποίους προβλέπει το εν λόγω σενάριο για τα πρώτα τέσσερα κλιμάκια είναι οι εξής:
– 1.400-1.700 ευρώ, 3%.
– 1.701-2.000 ευρώ, 4% (από 6%).
– 2.000-2.300 ευρώ, 5% (από 7%).
– 2.300-2.600 ευρώ, 6% (από 9%).
Ωστόσο, για την ΕΑΣ που επιβάλλεται στα εισοδήματα άνω των 2.600 ευρώ δεν φαίνεται να προβλέπεται κάποια αλλαγή. Ετσι:
– Για συντάξεις από 2.600,01 έως 2.900 ευρώ, ποσοστό 10%.
– Για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 ευρώ, ποσοστό 12%.
– Για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 ευρώ, ποσοστό 13%.
– Για συντάξεις από 3.500,01 ευρώ και άνω, ποσοστό 14%.
Τι ισχύει σήμερα
Η ΕΑΣ επιβλήθηκε την 1η Αυγούστου 2010 και καταβάλλεται στον λογαριασμό αλληλεγγύης γενεών του ΑΚΑΓΕ, με σκοπό την κάλυψη ελλειμμάτων των κλάδων κύριας σύνταξης φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Η εν λόγω εισφορά επιβάλλεται στα εισοδήματα άνω των 1.400 ευρώ (16.800 ευρώ) κλιμακωτά, ενώ και επιπλέον εισφορά σε ποσοστό από 3% έως 10% καταβάλλουν όσοι συνταξιούχοι έχουν επικουρική από 300 ευρώ και άνω. Αναλυτικότερα: Για συντάξεις 1.400,01-1.700 ευρώ ποσοστό 3%, 1.700,01-2.000 ευρώ 6%, 2.000,01-2.300 ευρώ 7%, 2.300,01 2.600 ευρώ 9%, 2.600,01-2.900 ευρώ, 10%, 2.900,01-3.200 ευρώ 12%, 3.200,01-3.500 ευρώ 13%, 3.500,01 ευρώ και άνω 14%. Η κλίμακα κρατήσεων ΕΑΣ στις επικουρικές είναι: 300-350 ευρώ 3%, 350-400 ευρώ 4%, από 400-450 ευρώ 5%, 450-500 ευρώ 6%, 500-550 ευρώ 7%, 550-600 ευρώ 8%, 600-650 ευρώ 9% και 650 ευρώ και άνω 10%.